Nguồn gốc vải thiều Lục Ngạn – xuất xứ, lịch sử phát triển

Vải thiều Lục Ngạn là một loại trái cây đặc sản rất được yêu thích trong ngày hè. Vậy vải thiều Lục Ngạn có từ bao giờ? Nguồn gốc vải thiều Lục Ngạn từ đâu? Nếu đang quan tâm tới vấn đề này, xem ngay bài viết dưới đây để được giải đáp chi tiết.

Nguồn gốc vải thiều Lục Ngạn

Lục Ngạn là một huyện miền núi của tính Bắc Giang, cách thành phố Bắc Giang khoảng 40km về hướng Đông Bắc.

Lục Ngạn có diện tích tự nhiên 101,728 km2. Đây là huyện có diện tích lớn nhất tỉnh Bắc Giang với 30 xã, 1 thị trấn.

Với địa hình phần lớn là đồi núi, phù hợp phát triển cây ăn quả nên hiện tại Lục Ngạn là một trong những vựa trái cây lớn ở miền Bắc với nhiều loại trái cây nổi tiếng như cam đường canh, bưởi, trong đó nổi tiếng nhất chính là vải thiều.

Vải thiều là đặc sản nổi tiếng của huyện Lục Ngạn. Quả vải thiều khi chín có màu đỏ hồng, cùi dày, trắng, hạt nhỏ, rất ngọt, nhiều nước. Hiện tại vải thiều Lục Ngạn đã trở thành thương hiệu không chỉ được người dân trong nước mà cả người dân ngoài nước ưa chuộng.

Vải thiều Lục Ngạn có nguồn gốc từ vải thiều Thanh Hà. Theo đó vào năm 1953, gia đình ông Nguyễn Đức Trụ, thôn Thủ Dương, xã Nam Dương có quê gốc thuộc tỉnh Hải Dương đã rời quê lên Lục Ngạn lập nghiệp. Khi đi ông có mang theo hạt vải thiều Thanh Hà về Lục Ngạn trồng với mục đích là lưu giữ kỷ niệm.

Gia đình ông Nguyễn Đức Trụ được coi là một trong những hộ dân đầu tiên di thực cây vải thiều Thanh Hà về Lục Ngạn. Khi mới trồng, gia đình ông cũng không nghĩ rằng cây vải thiều lại có thể phát triển xanh tốt và cho chất lượng quả thơm ngon, hấp dẫn trên vùng đất sỏi đá, khô cằn này tới vậy.

Lịch sử phát triển của cây vải thiều Lục Ngạn

Những ngày đầu khi trồng vải thiều, gia đình ông Trụ cũng chỉ nghĩ đơn giản là muốn lưu giữ lại kỉ niệm với quê cũ. Thế nhưng trải qua quá trình chăm sóc gần chục năm, cây vải thiều đã vươn lên sống mạnh mẽ, đâm trồi trổ lộc rồi đơm hoa kết trái.

Khi những cây vải đầu tiên bói quả, khi ăn thử mọi người đều thấy thích loại quả thơm ngọt này. Cũng từ đây, một giống cây mới đã được ghi danh trên mảnh đất Lục Ngạn. Sau đó cây dần được nhân giống và mở rộng diện tích trồng vải sang một số xã vùng thấp trong huyện như Trù Hựu, Nghĩa Hồ, Quý Sơn, Nam Dương và thị trấn Chũ.

Thời bấy giờ, người dân chỉ trồng để lấy quả ăn chứ không ai nghĩ tới chuyện buôn bán. Lục Ngạn những năm đó còn nghèo khó, người dân quanh năm trồng chờ vào vụ mùa trồng ngô, khoai, sắn, lúa,…

Vì cây vải vẫn chưa được người dân quan tâm chăm sóc nên hiệu quả kinh tế chưa cao. Theo số liệu thống kê thì năm 1986, toàn huyện Lục Ngạn mới chỉ có 42ha vải thiểu. Sản lượng vải ước đạt là 100 tấn.

Đến những năm 1990, khi vải thiều thực sự trở thành hàng hóa cho giá trị kinh tế cao cùng với chủ trương phủ xanh đất trồng đồi núi trọc của huyện Lục Ngạn thì phong trào trồng cây vải thiều mới được nhân dân ở các xã, thị trấn thực hiện hiệu quả, trở thành cây ăn quả chủ lực của huyện.

Ngoài việc được yêu thích tại Việt Nam thì vải thiều Lục Ngạn còn được xuất khẩu chính sang Trung Quốc, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho bà con nông dân.

Bước đột phá trong quá trình phát triển của vải thiều Lục Ngạn chính là năm 2014, Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NNPTNT) đã bắt đầu đàm phán với Bộ Nông Lâm Ngư nghiệp Nhật Bản nhằm xúc tiến mở cửa thị trường Nhật cho quả vải thiều Việt Nam.

Sau quá trình khảo sát đánh giá, cấp mã vùng trồng, quản lý dịch hại, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật đồng thời áp dụng khoa học kỹ thuật mới tiên tiến vào trồng và chăm sóc vải thiều mà vải thiều Lục Ngạn đã thành công xuất khẩu sang thị trường khó tính Nhật Bản vào năm 2020. Ngay khi có mặt tại Nhật Bản, vải thiều Lục Ngạn đã nhận được sự đánh giá cao của người tiêu dùng.

Năm 2021, mặc dù dịch bệnh phức tạp nhưng vải thiều Lục Ngạn vẫn được xuất khẩu sang Nhật Bản với số lượng cao hơn năm 2020. Bên cạnh đó, vải thiều Lục Ngạn còn được xuất khẩu sang cả thị trường châu Âu, Mỹ, Singapore, Úc,…

Từ vải thiều có thêm nhiều đặc sản Lục Ngạn mới

Vải thiều Lục Ngạn đã quá nổi tiếng với người Việt Nam. Thế nhưng ngoài vải thiều tươi thì Lục Ngạn còn có các loại đặc sản khác xuất xứ từ vải thiều được nhiều người yêu thích.

Vải sấy khô Lục Ngạn, rượu ngâm vải sấy Lục Ngạn, giấm vải Lục Ngạn, mật ong hoa vải Lục Ngạn, vải đóng hộp Lục Ngạn là những đặc sản nổi tiếng của huyện được làm từ nguyên liệu chính là vải thiều tươi.

Điểm đặc biệt của các sản phẩm này đều mang đậm hương thơm đặc trưng của trái vải tươi, vị ngọt thanh hấp dẫn.

Nếu như vải thiều tươi chỉ có theo mùa, kéo dài 1 tháng thì những loại đặc sản này lại có thể bảo quản và sử dụng được trong thời gian dài, thích hợp để người dân mua làm quà biếu bạn bè, người thân mỗi khi có dịp tới thăm mảnh đất miền núi thương nhớ này.

Trên đây là thông tin chi tiết về nguồn gốc vải thiều Lục Ngạn. Hy vọng qua bài viết này đã giúp các bạn có thêm thông tin hữu ích để hiểu hơn về loại trái cây ngon ngọt của Bắc Giang.

Nguồn: lucngan.net